Hayatın her alanında yenilikler getiren endüstri devrimi ile birlikte test ve muayene yöntemleri de farklılaşmaya başlamış, bu değişimden muayene (test) sistemleri de nasibini almıştır. Manyetik test (MT) veya diğer adıyla manyetik parçacık testi ferromanyetik malzemelerle sınırlıdır.
detaylarTest edilen malzemelerdeki kusurların yani süreksizliklerin tespiti için yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı ultrasonik test bir tahribatsız muayene yöntemidir. Bilindiği üzere tahribatsız muayene metotları kalite güvence stratejilerinin gelişmesiyle önemini artıran yöntemlerdir.
detaylarHer ne kadar eski bir muayene yöntemlerinden birisi olsa da penetrant testi hala geçerliliğini koruyan bir metottur. Yüzey hatalarının tespitinde kullanılan bu test yüzey altındaki hasarlar için uygun değildir. İsmini ise test esnasında kullanılan sıvının çatlaktan içeri penetre etmesinden almaktadır.
detaylarYapısına bir zarar vermeksizin, maddelerin statik ve dinamik yapıları hakkında bilgi veren metotlar kısaca tahribatsız muayene yöntemleri olarak bilinmektedir. Gözle görülmesi zor olan imalat hataları, yorulma ve korozyon çatlakları, aşınma, iç yapı boşlukları gibi birtakım kusurlar mukavemeti düşürür. Bu durum, kritik zamanlarda ani kırılmalara sebebiyet verebilmekte ve müşteri memnuniyetsizliğinden can / mal kayıplarına varan birtakım istenmeyen sonuçlar doğurmaktadır. Göz ile muayenenin yetersiz kaldığı durumlarda tahribatsız muayene metotları devreye girmektedir. Kısaca tahribatsız muayene nedir konusuna değindikten sonra türlerine bir göz atalım:
Yöntemlerin ortak özelliği malzemeden numune alınmaksızın yapılabilmesidir. Yani muayene doğrudan söz konusu iş parçası üzerinde, malzemeye zarar verilmeden yapılmaktadır. Yöntemin bu faydaları özetle tahribatsız muayene avantajları olarak ön plana çıkmaktadır.
Her ne kadar ileri düzey bir test yöntemi olmasa da “göz ile muayene” kimi kaynaklarda bir tahribatsız muayene metodu olarak geçmektedir. Özel bir çözelti kullanmak suretiyle yapılan sıvı penetrant testi malzemelerin yüzeyindeki olası hataların tespit edilmesinde kullanılmaktadır. Tüm metallar, kimi plastikler, camlar ile sırlı camlar, başlıca uygulama alanlarıdır. Çok gözenekli veya yüzey altında kalan kusurların tespitinde tercih edilmemektedir. Test, penetrant sıvısı, boya (fluoresant), temizleyici ve geliştirici (developer) kullanılarak yapılır.
Manyetik parçacık testi veya kısaca manyetik test denilen yöntem yüzeye yakın ya da yüzeyde yer alan kusurların tespit edilmesini amaçlar. Bütün metaller için uygulanabilir. Test konusu malzemeler, manyetik tozlar kullanılmak suretiyle muayene edilir.
Girdap akımları veya Eddy Currents adı verilen yöntem yüzeye yakın veya yüzeydeki hataların tespitinde önemli bir metottur. Bu yöntemle boya ya da kaplama kalınlığı, korozyon ve çatlak ölçümü yapılır. Her türlü metal için kullanılabilen bir metottur. Elektromanyetik indüksiyon işlemiyle çalışan girdap akımları kullanılmaktadır.
İçsel hataların tespitinde kullanılan ultrasonik test pek çok malzeme için kullanılabilmektedir. Yüksek frekansta gönderilen ses dalgaları yollanarak geri dönmesi esasına dayanır. Muayene probu’nca üretilen yüksek frekans ses üstü dalga, test malzemesi içine yayılır. Bir süreksizliğe denk geldiğinde prob’a geri döner.
Son olarak radyografik test hakkında bilgi verelim. Bu metot malzemelerin radyografik görüntüsü ile muayeneyi esas alır. Çok hassas bir yöntem olan bu metodun sonuçları kalıcı olarak kaydedilebilir. Endüstride sıklıkla kullanılan bir metottur.