Çelik yapı malzemelerinin CE belgelendirmesi için gerekli standartlar EN 1090 kapsamında olmaktadır. Bu durum Avrupa Yapı Malzemeleri Regülasyonunun yayınlanması ile başlamıştır. Tarih olarak ise 1 Temmuz 2014’den itibaren uygulandığı görülmektedir. EN 1090 için 3 standart belirlenmiştir. Bunlardan birincisi yapısal bileşenler için uygunluk gereklilikleridir. Ayrıca belgede gördüğünüz “CE”nin de anlamı olmaktadır. Bu birinci standart üretim kontrol gereksinimlerinin ana hatlarını belirtmek için kullanılan standarttır. Ayrıca 2 ve 3. bölümlere çeşitli atıflarda bulunarak uygunluk değerlendirmesi açısından gereklilikleri ortaya koymaktadır.
İkinci standart ise çelik yapı elemanları adına teknik gereklilikleri belirtmektedir. Daha çok çelik yapılar için teknik gereksinimleri ortaya koymaktadır. Üçüncü standart ise alüminyum yapı elemanlarını kapsar ve onların teknik gerekliliklerini açıklamaktadır. Şayet çelik ve alüminyum yapı elemanları Avrupa standardı, Avrupa Teknik Değerlendirmesi kapsamına değerlendirilecek ise ya da Avrupa Birliğine tabi ülkelerde piyasaya sunulacak ise ürünlerin üzerinde “CE” işaretinin belirtilmesi zorunlu tutulmaktadır.
Bu durumda üreticiler EN 1090 standartlarına göre “CE” işareti kullanacak ise EN 1090-1 belgesi yanı sıra ürünlere bağlı olarak EN 1090-2 veya EN 1090-3 Belgesi de alabilmektedir. Uyumluluk gereklilikleri kapsamında ortaya konan standartlardır. EN 1090 standartlar dizisinin ortaya çıkması ile birlikte bu türde yapı malzemeleri üretmekte olan bütün firmalar için belge almak zorunlu hale getirilmiştir. Belgesi olmadan bu ürünleri üreten firmalar için cezai yaptırımlar söz konusu olmaktadır. Bu sebeple çelik konstrüksiyon gibi yapıların EN 1090 Belgeli bir firmaya teslim edilmesi son derece önemli olmaktadır.
Firmaların piyasada sorunsuz bir şekilde ürün sunmaları açısından EN 1090 standartları kapsamında belgelendirilmesi önemlidir. Bu belgelerin muhatabı ise çelik veya alüminyumdan yapısal bileşenler üreten firmalar olmaktadır. Elbette sadece üretici firmalarla sınırlandırmamak gerekiyor. Ayrıca mühendis, müteahhit, müşteri ve bu alanda çalışan tüm kurum ve kuruluşlar için EN 1090 standartlar dizisi gereklidir.
EN 1090 standartlar dizisinin harmonize edilmiş Avrupa standardı olduğunun altını çizmek gerekmektedir. 305/2011/EU sayılı Yapı Malzemeleri Direktifi kapsamında belirtilmiştir. Bu standartlarda esas amaç yapıların güvenlik performanslarının istenen düzeyde olmasının sağlanmasıdır. EN 1090 standartlar dizisi yapı malzemeleri üretiminin kalite kontrolünü standart bir hale getirmek için önemlidir. Bu standartlar serbest ticareti daha güvenilir bir hale getirmekle beraber Avrupa Birliği içinde nitelikli ürünlerin kullanımını yaygınlaştırmada etkilidir.
CE işaretinin alınabilmesi için ise 305/2011 Yapı Malzemeleri Yönetmeliğine uygun bir şekilde CE Teknik Dosyasının hazır edilmesi zorunludur. Ayrıca belirtmek gerek ki bu teknik dosyanın bir parçası da hali hazırda EN 1090 Belgesine sahip olmak ve bunu beyan etmeyi kapsamaktadır. Yönetmelik kapsamında bakanlık, çelik ve alüminyum yapı imalatı ile uğraşan şirketleri denetleyerek CE Teknik Dosya ve EN 1090 Belgesini talep etmektedir.
Belgeye sahip olmak için bir firmanın uygulama faaliyetlerini güvence altına alması istenmektedir. Bu noktada Yapısal Bileşenlerin Uygunluk Değerlendirmesi standardı gereğince firmanın Fabrika Üretim Kontrol Sistemi yani FUK sistemini oluşturması gerekmektedir. Bu sisteme ilave olarak EN ISO 3834 Kaynaklı İmalata Yeterlilik Sisteminin de kurulması gerekecektir. Bunlarla beraber EN 1090-1 veya EN 1090-2 standardının gereklerinin entegre edilmesi istenecektir. Yani ilk olarak Fabrika Üretim Kontrol Sisteminin oluşturulması yani FUK dediğimiz durum söz konusudur. Ardından En ISO 3834 Kaynaklı İmalata Yeterlilik Sisteminin kurulması ile birlikte En ISO 3834 Belgesi temini gelecektir. Kaynak Koordinatörüne sahip olmak gereklidir ki kaynak süreci doğru bir şekilde yürütülebilsin. Ayrıca kaynak işlemini yerine getirecek personelin hem eğitiminin hem de sertifikalarının olması gerekmektedir. Statik Yükler, Rüzgâr Yükü ve benzeri tasarım hesaplarının tamamlanmış olması bir diğer önemli husustur. Ayrıca bu tasarım hesaplarına uygun şekilde malzeme seçilmiş olmalıdır. Kaynak yöntemlerinin de açık bir şekilde belirlenmiş olması istenmektedir. Tahribastız ya da tahribatlı muayenelerin yani kalite kontrollerinin yapılmış olması esastır. EN 1090 belgelendirilmesinin temel gereklerini bu şekilde sıralamak mümkündür.
EN ISO 3834 standardına kıyasla EN 1090 standardı daha çok ilgili kaynaklı imalat yöntemlerinin uygulanmasında söz konusudur. EN ISO 3834 sistem dokümanlarının üzerine EN 1090 Belgesi kurulmaktadır. Bu sebeple iki belge de beraber temin edilmektedir.